Ciasno na blogu?

Tagi

Kapusta, Raczki

Kilka lat temu uruchamiając bloga zastanawiałem się nad jego nazwą. W końcu zdecydowałem się na taką, która wskazuje na sejneńskie pochodzenie moich głównych rodzin; Szczudłów, Buchowskich i Rynkiewiczów. Z czasem genealogiczne odkrycia przeskoczyły moje marzenia i dzisiejsza wiedza wykracza poza region sejneński. Odkryłem, że moja rodzina Szczudłów spod Sejn jest „fragmentem większej całości”. Dziś nazywam to „Szczudłowie z północy”, kontrastując z dominującymi w Polsce gałęziami Szczudłów z południa. Poznałem Szczudłów z Raczek, Augustowa i Druskiennik. Razem z sejneńską wszystkie te cztery gałęzie żyły bez wiedzy o pozostałych. Są jednak ze sobą spokrewnione, co udało się udowodnić poprzez badanie DNA męskich przedstawicieli wszystkich czterech rodzin.

Zastanawiam się co z tym zrobić; zmienić nazwę bloga na opcję poszerzającą czy zostawić tak jak jest tłumacząc jednak, że w postach będą informacje wykraczające poza sejneński obszar zainteresowania rodziną Szczudłów. Skłaniam się ku tej drugiej wersji.

To wahanie co do poszerzania zawartości tematycznej bloga spowodowało, że mniej tu było postów na temat Szczudłów, mimo że szybko poszerzał się zasób informacji. W tym czasie publikowałem informacje na fejsbukowej, zamkniętej grupie pod nazwą „Szczudło family together” (ang. Rodzina Szczudłów razem). Aktualnie grupa ta skupia 18 osób z linii augustowskiej, raczkowskiej i sejneńskiej, w tym trzy osoby ze Stanów Zjednoczonych Ameryki.

Widok z Facebooka: strona dla Szczudłów, u góry kolażu nagrobki z Raczek przed demontażem.

Ostatni mój wpis z 2 sierpnia br. dotyczy Raczek. Zamieszczam go tutaj w całości, aby poszerzyć zakres oddziaływania.

Lato na półmetku. Mój urlop przeszedł już do historii. W tym roku był wyjątkowy, bo rezygnując ze spływu kajakowego Drwęcą (rzeka nie leży na Suwalszczyźnie) miałem aż dwa tygodnie na pobyt w rodzinnych stronach. Wykorzystałem to maksymalnie, aż… do granic wytrzymałości żony, która moje genealogiczne hobby ledwie toleruje.

Lipiec 2021 r. Zdemontowany pomnik nagrobny Szczudłów w Raczkach.

W połowie pobytu dosyć niespodziewanie zawitałem do Raczek, gdzie miałem niespełnioną od roku potrzebę wykonania zdjęcia nagrobka rodziny Kapustów, jakoś połączonych ze Szczudłami i nawet pochowanych tuż obok. Mimo, że byłem na grobach Szczudłów już sporo lat temu (chyba 2011 r.), nie było łatwo odszukać na cmentarzu miejsce ich pochówku. Kiedy wreszcie znalazłem, byłem zaskoczony. Lastrikowy pomnik był rozczłonkowany, w kilku kawałkach, ustawionych na obramowanej rurkami kwaterze. Po lewej stronie stał drewniany krzyż z tabliczką nagrobną Seweryny Szczudło. Już za ogrodzeniem, po lewej stronie stał pomnik Stanisława i Anny Kapustów.

Pomnik umiejscowiony tuż obok pomnika Szczudłów.

Poruszony sytuacją na kwaterze Szczudłów zastanawiam się co jest grane? Czy pomnik sam się rozleciał, a rodzina tego nie zauważyła? A może ktoś z administracji cmentarza przymierza się do jego likwidacji? A może rodzina przymierza się do jego renowacji? Wszystkie te pytania pozostają bez odpowiedzi. Mam nadzieję, że wkrótce wyjaśnieniem sytuacji zajmie się ktoś z rodziny Szczudłów, aktualnie mieszkających w Olecku (bo najbliżej). Domyślam się, że to oni opłacali miejsce na cmentarzu i dotychczas utrzymywali groby przodków. Zainteresowanych utrzymaniem pomników nagrobnych jest pewnie więcej osób, dalszych krewnych, ze Śremu (Bożena), Siemianowic Śląskich (Grzegorz), Leszna (Małgorzata), Straszyna (Bohdan), Warszawy (Jan), Cieplic (Janusz), Olsztyna (Barbara), Chotomowa (Ania) i inni.

NIE POZWÓLMY SKASOWAĆ TEGO POMNIKA, OSTATNIEJ MATERIALNEJ PAMIĄTKI ZAMIESZKIWANIA SZCZUDŁÓW w RACZKACH!

Kwatera Szczudłów w lipcu 2021 r.

Skąd przyszli moi Szczudłowie?

Tagi

Augustów, Druskienniki, Grodno, Raczki

Kiedy zacząłem się interesować pochodzeniem moich męskich przodków – Szczudłów, sugerowałem się mapą ich rozmieszczenia na terenie Polski. Widziałem, że najwięcej jest ich w Krakowskiem, więc naturalny był też domysł, że linię sejneńską Szczudłów zapoczątkował ktoś z południa Polski, spod Krakowa lub Tarnowa, kto osiadł w miejscu gdzie był w wojsku, może na placówce przygranicznej w Sejnach.

metryka z Olecka

Być może emigrant krakowski Szczudło wcześniej zamieszkał w Marggrabowej (Prusy Wschodnie – dziś Olecko), bo tam znajdujemy metryki z tym nazwiskiem z końca XVIII wieku, a jego potomkowie z czasem przemieścili się kilkadziesiąt kilometrów dalej; jeden do Raczek w kierunku Suwałk, drugi do Teolina pod Grodnem, trzeci do Kolnicy (lub Rzepisk) pod Augustowem. Te trzy miejsca odległe od siebie nie więcej niż 70 km kojarzą się z liniami, które mając to samo nazwisko współcześnie nic o sobie nie wiedziały.
Z czasem moja prosta teoria o rodowodzie z południa legła jednak w gruzach, gdyż znalazłem dokumenty, mówiące o obecności na tych ziemiach Szczudłów już w XVII wieku. Jeszcze bardziej sprawę zagmatwało badanie DNA, któremu poddał się mój ojciec Zygmunt Szczudło. Przyniosło ono informacje o … normandzkim pochodzeniu, a przy okazji dało podstawę do dalszych porównań z potencjalnymi krewniakami. Pochodzący z Raczek Jan Szczudło też poddał się badaniu, które przyniosło wstępne potwierdzenie, że linie z Raczek i Sejn mają wspólnego przodka.
Moja linia sejneńska Szczudłów jest już dobrze udokumentowana metrykami. Wiem, że zapoczątkował ją „mistrz profesyi tkackiej” Paweł Szczudło urodzony około 1810 roku w parafii Teolin koło Sopoćkin, który w 1832 roku stanął do ślubu z Marianną Gorczyńską. Odbył się on 28 lutego 1832 r. w Sejnach. Paweł Szczudło żył aktywnie i długo w wielu miejscowościach wokół Sejn. Zmarł w Zagówcu, wsi w której mieszkał najdłużej, w 1895 roku. Marianna Gorczyńska ur. ok. 1813 r. w Wensburgu (Prusy) była córką Pawła Gorczyńskiego i Marianny Kumrzyńskiej. Paweł Szczudło miał z pierwszą żoną co najmniej 8 dzieci, z których najstarsza była Paulina, najmłodszy mój pradziadek Adam Szczudło. Adam urodził się w 1847 roku (jako dziecko trzydziestoośmioletniego Pawła). W aktach parafii sejneńskiej jest notka o jego śmierci, która nastąpiła 18 listopada (wg kalendarza prawosławnego 1 grudnia) 1911 roku. O zmarłym napisano wtedy, że urodzony w Żegarach był ogrodnikiem lat 62 i pozostawił po sobie owdowiałą żonę Karolinę z domu Pietranis. Prawdopodobnie Paweł Szczudło (około 1840 r.) doraźnie przemieścił się z Zagówca, gdzie rodziła się większość jego dzieci, do Żegar. Żona Adama, Karolina z Pietranisów zmarła 1 maja 1927 roku, o czym świadczyć przed urzędnikiem kościelnym „…stawił się Jan Szczudło lat 29, syn zmarłej, ogrodnik (mój dziadek – przypis A.Sz.) i Franciszek Pietranis lat 65 ogrodnik z Łumbi. Umarła na miejscu swego urodzenia i zamieszkania Karolina Szczudłowa lat 75, ogrodnica, córka Marcina i Anny Pietranisów, wdowa.” (Marcin Pietranis z Zagówca syn Piotra i Krystyny zmarł 2/15.02.1909 r., w wieku 76 lat).
Stałe zainteresowanie wszystkimi osobami, używającymi nazwiska Szczudło pozwoliło mi znaleźć nową linię kojarzącą się z Grodnem, a że Grodno leży ledwie 25 km od Sopoćkin, miejsca pochodzenia mojego najstarszego przodka, przypuszczam, że jesteśmy krewniakami.
Aktualnie odkryłem, że Szczudłowie grodzieńscy wcześniej pochodzili z Druskiennik (dziś na terenie Litwy), co jeszcze bardziej uwiarygodnia przypuszczenie, że i linia grodzieńska może mieć wspólnego przodka z pozostałymi. Wszak odległość Druskiennik od Sejn, obu miejscowości wówczas położonych na terenie jednego państwa, wynosi w prostej linii ledwie 35 km.

Tak więc na dziś w kręgu „podejrzeń” o pokrewieństwo są cztery linie; augustowska, sejneńska, raczkowska i druskiennicka (grodzieńska). Dowodzić tego można głównie poprzez badanie DNA, gdyż w burzliwej historii pogranicza wiele dokumentów zginęło. Najskromniejsze możliwości pozyskania dokumentów dotyczą parafii w Raczkach, które spłonęły w pożarze.
Moja znana linia męska to: Andrzej ur. 1954  Zygmunt ur. 1926  Jan (1899 – 1970)  Adam (1847 – 1911)  Paweł (ok. 1810 – 1895)  Andrzej (? – ?)

Foto: nagrobek Szczudłów z Raczek.